سعدی شیرازی

سعدی

نام او مصلح لقبش شریف الدین و عنوان شعریش سعدی است در سال 606 در شهر شیراز متولد شد و در خانواده ای اهل علم و دین پرورش یافت . در کودکی پدرش از دست داد و نزد پدر بزرگش بزرگ شد علوم ادبی را در شیراز آموخت و برای ادامه تحصیل به بغداد رفت در حدود سی و پنج سال در سرزمین های عرب زندگی کرد و و در کشورهای زیاد از جمله “روم” “عراق” “شام” “حجاز” “هندوستان ” ” غزنین ” “ترکستان” “آذربایجان” “آسیای صغیر” “بیت المقدس ” و “آفریقای شمالی ” سفر بسیاری کرد که حاصل این سفرها برای او کسب تجارب و دانش زیادی شده که او را پخته کرد و انعکاسش را در حکایت ها و اشعارش می بینیم . سخنان و و حکایت های سعدی به دلیل فصاحت کلام شهرت فراوانی دارند و او فرمانروای مسلم ملک سخن اعم از نثر و و نظم است .وی روش سهل و ممتنع در گلستان به کار برده که قوه ای شگرف او را به خوبی نشان میدهد . اشعار او همه پند واندرز و در تحسین صفات پسندیده اخلاقی است به گونه ای که خودش خود را یک پیام آور و رسول میداند که حاوی پیامی برای بشر بوده مانند پیامبران انسان ها را به سوی نیکی فرا خواند و به فضایل اخلاقی و پسندیده ونکوهش بدی ها پرداخته که این دوبیت او در وصف خودش :

سعدی همچنین توانست با شگرد های نویسندگی از جمله پرداخت زیبا فشردگی نویسی و بهره وری از شعر و تمثیل و حکایت تنوع معنای و رنگارنگی الفاظ دریافت های تیز بینانه از مسائل اخلاقی و اجتماعی و ریختن آن در ظرفی ترکیبی تازه ای در نویسندگی پدید آورد دو کتاب مشهور او (بوستان ) و (گلستان ) می باشد که بوستان بنظم سروده شده در ده باب : 1.عدل 2.احسان 3.عشق 4.تواضع 5. رضا 6.ذکر 7.ترتیب 8.شکر 9.توبه 10.مناجات و کتاب دیگرش (گلستان ) که به نثر است شامل یک مقدمه و و هشت باب است که در مورد “سیرت پادشاهان ” “اخلاق درویشان ” “در فضیلت قناعت ” “فواید خاموشی ” ” عشق جوانی ” “ضعف و پیری ” ” تاثیر و تربیت ” و “آداب صحبت می باشد ”
مرگ پدر سعدی در کودکی و مرگ پسرش در جوانی دو تا از مصیبت های بزرگ سعدی در زندگی بود اند که بر او تاثیر زیادی گذاشتند که در بوستان به آن ها اشارات غم انگیزی کرده است در وصف این دو مصیبت بزرگ زندگیش ……
سعدی سراپا مهر ومحبت است و خویش و بیگانه دوست و دشمن را مورد رافت و انصاف و مروت می دارد به راستی انسان دوست و

انسانیت پرست بود و بقول خودش:
بنی آدم اعضای یکدیگر اند …….که در آفرینش ز یک پیکراند
چو به درد آورد عضوی را روزگار …..دگر عضوها را نماند قرار
تو که از محنت دیگران بی غمی …..نشاید که نامت دهند آدمی

آثار سعدی شهرت جهانی دارند و متاسفانه نسخه های قدیمی و مهم از آثارش در کتابخانه ها و موزه های کشور های دیگر نگهداری میشود بهترین نسخه از بوستان وگلستان سعدی در کتابخانه ملی پاریس می باشد که فقط به ایران اجازه عکس برداری از آن نسخه را دادند و دو نسخه از گلستان در لندن موجود است که بسیار کهنه اند یکی از آن دو نسخه در سال 720 نوشته شد و متعلق به لرد گرینوی انگلیسی بوده و جزء متروکات او میباشد نسخه دیگر در سال 728 نوشته شده و متعلق به کتابخانه ملی هندوستان است که گویند این دو نسخه اصلی ترین و قدیمی ترین نسخه های آثار سعدی اند که متاسفانه در ایران تنها از آن عکس دارند .
و بلاخره گویند که سعدی بین سال های 690 تا 694 در گذشته اما زمان دقیقش مشخص نیست و در بیرون از شهر شیراز پیکرش را دفن کردند که اکنون سعدیه شیراز زیارتگاه دوستداران ادب است .

نمونه از حکایت هایش :
دو کس مردندو حسرت بردند یکی آن که داشت و نخورد و دیگری آنکه دانست و نکرد 
کس نبیند بخیل فاضل را …..که نه در عیب گفتنش کوشد 
ور کریمی دو صد گنه دارد …..کرمش عیب ها پوشد 

نمونه اشعارش: 
من از آن روز که در بند توام آزادم …..پادشاهم که به دست تو اسیر افتادم 
همه غم های جهان هیچ اثر نمی کند…. در من از بس که بدیدار عزیزت شادم 
خرم آن روز که جان میرود اندر طلبت ……تابیایند عزیزان به مبارکبادم 
من که در هیچ مقامی نزدم خیمه انس….پیش تو رخت بی افکندم و دل بنهادم 
دانی از دولت وصلت چه طلب دارم هیچ؟ …..یادتو مصلحت خویش ببرد از یادم 
به وفای تو که ز آن روز که دلبند منی ……..دل نبستم به وفای کس و در نگشادم